Ekologiczne aspekty tarasów kompozytowych – prawda czy mit?
Ekologiczność materiału to jeden z ważniejszych czynników, jakie bierze się pod uwagę przy wyborze desek tarasowych. Wiele osób uważa, że najbardziej ekologicznym rozwiązaniem jest drewno, ponieważ jest surowcem odnawialnym i naturalnym. Jednak nie każdy gatunek drewna można uznać za w pełni bezpieczny dla środowiska. Niektóre drzewa są pozyskiwane ze szkodą dla lasów, a do ich impregnowania stosuje się chemikalia, które mogą być groźne dla zwierząt i roślinności. Jak na tym tle prezentują się deski kompozytowe w dobie rosnącej świadomości ekologicznej. Producenci reklamują je jako ekologiczne i zrównoważone, ale czy rzeczywiście tak jest? W niniejszym artykule dokładnie przeanalizujemy wpływ produkcji, użytkowania oraz recyklingu desek kompozytowych na środowisko, aby odpowiedzieć na pytanie, czy ich ekologiczność to prawda, czy tylko marketingowy mit.
Deski kompozytowe powstają z mieszanki włókien drzewnych i tworzyw sztucznych, najczęściej polietylenu (PE) lub polichlorku winylu (PVC). Proces ich produkcji składa się z kilku kluczowych etapów:
Pozyskiwanie surowców – Włókna drzewne często pochodzą z odpadów przemysłu drzewnego, takich jak trociny czy wióry, co może być postrzegane jako korzystne dla środowiska. Tworzywa sztuczne, takie jak PE czy PVC, mogą być pozyskiwane z recyklingu odpadów plastikowych, co również wpisuje się w ideę gospodarki obiegu zamkniętego.
Przetwarzanie i formowanie desek – Proces ten wymaga jednak znacznych nakładów energii, co może wpływać na emisję gazów cieplarnianych. Dodatkowo, do produkcji kompozytu często używa się chemikaliów, takich jak barwniki, stabilizatory UV czy środki przeciwgrzybiczne, które mogą mieć negatywny wpływ na środowisko.
Transport i dystrybucja – Warto również zwrócić uwagę na ślad węglowy związany z transportem surowców do zakładów produkcyjnych oraz gotowych desek do klientów. W przypadku globalnych łańcuchów dostaw emisje CO2 mogą być znaczne.
Producenci tarasów kompozytowych często podkreślają ich ekologiczne zalety, takie jak:
Wykorzystanie surowców wtórnych – Wiele firm deklaruje, że do produkcji desek kompozytowych używa odpadów drewnianych oraz plastiku pochodzącego z recyklingu. To pozwala na zmniejszenie ilości odpadów trafiających na wysypiska oraz ograniczenie zużycia surowców pierwotnych.
Trwałość i niskie koszty utrzymania – Tarasy kompozytowe są odporne na warunki atmosferyczne, takie jak wilgoć, promieniowanie UV czy zmiany temperatury. Dzięki temu nie wymagają regularnej impregnacji, malowania czy konserwacji, co może zmniejszyć zużycie chemikaliów i wody w porównaniu do tradycyjnych tarasów drewnianych.
Możliwość recyklingu – Niektóre deski kompozytowe nadają się do ponownego przetworzenia po zakończeniu ich cyklu życia, co może przyczynić się do zmniejszenia ilości odpadów.
Mimo tych zalet, istnieje również wiele wątpliwości co do rzeczywistej ekologiczności tarasów kompozytowych. Oto niektóre z nich:
Wysoki ślad węglowy produkcji – Proces wytwarzania desek kompozytowych wymaga dużej ilości energii, co może prowadzić do znaczącej emisji gazów cieplarnianych. Dodatkowo, użycie chemikaliów w procesie produkcji może powodować zanieczyszczenie powietrza, wody i gleby.
Problemy z recyklingiem – Chociaż niektóre deski kompozytowe nadają się do recyklingu, proces ten nie zawsze jest łatwy i opłacalny. Mieszanka drewna i plastiku może być trudna do rozdzielenia, co ogranicza możliwości ponownego wykorzystania materiałów.
Emisja szkodliwych substancji – W trakcie użytkowania tarasów kompozytowych, zwłaszcza tych wykonanych z PVC, mogą uwalniać się szkodliwe substancje, takie jak ftalany czy chlor. Może to mieć negatywny wpływ na zdrowie użytkowników oraz środowisko.
Kwestie związane z biodegradowalnością – W przeciwieństwie do naturalnego drewna, które ulega biodegradacji, deski kompozytowe rozkładają się bardzo wolno, a w niektórych przypadkach mogą pozostawać w środowisku przez setki lat.
Aby lepiej zrozumieć ekologiczność tarasów kompozytowych, warto porównać je z tradycyjnymi materiałami, takimi jak drewno egzotyczne czy rodzime gatunki drewna impregnowanego.
Drewno egzotyczne – Choć trwałe i odporne na warunki atmosferyczne, jego pozyskiwanie często wiąże się z wycinką lasów tropikalnych, co ma katastrofalny wpływ na bioróżnorodność i klimat.
Drewno rodzime – Drewno z lokalnych źródeł może być bardziej ekologiczne, zwłaszcza jeśli pochodzi z certyfikowanych, zrównoważonych upraw. Jednak wymaga regularnej konserwacji, co wiąże się z użyciem chemikaliów i wody.
W porównaniu do tych materiałów, tarasy kompozytowe mogą wydawać się bardziej ekologiczne, zwłaszcza jeśli są produkowane z surowców wtórnych i charakteryzują się długą żywotnością. Jednak ich wpływ na środowisko zależy od wielu czynników, takich jak proces produkcji, trwałość oraz możliwość recyklingu.
Tarasy kompozytowe zyskały popularność nie tylko ze względu na swoją estetykę, ale również dzięki wyjątkowej trwałości i odporności na różnorodne warunki atmosferyczne. W porównaniu do tradycyjnych tarasów drewnianych, deski kompozytowe oferują szereg korzyści, które mogą wpływać na zmniejszenie negatywnego wpływu na środowisko podczas ich użytkowania. W tym rozdziale przyjrzymy się bliżej zaletom tarasów kompozytowych w kontekście ich trwałości, łatwości utrzymania oraz wpływu na środowisko w trakcie eksploatacji.
Jedną z największych zalet tarasów kompozytowych jest ich wysoka trwałość. Deski kompozytowe są odporne na wiele czynników, które mogą negatywnie wpływać na tradycyjne drewno, takich jak:
Wilgoć i woda – W przeciwieństwie do drewna, które może pęcznieć, paczyć się lub gnić pod wpływem wilgoci, deski kompozytowe są odporne na działanie wody. Dzięki temu są idealnym rozwiązaniem w miejscach narażonych na częste opady deszczu, wilgoć czy nawet bezpośredni kontakt z wodą, np. wokół basenów.
Promieniowanie UV – Kompozytowe deski są często wzmacniane dodatkami stabilizującymi, które chronią je przed blaknięciem i degradacją pod wpływem słońca. Dzięki temu taras przez długie lata zachowuje swój estetyczny wygląd bez konieczności stosowania środków ochronnych.
Zmiany temperatury – Tarasy kompozytowe są odporne na skrajne temperatury, zarówno mrozy, jak i upały. Nie pękają ani nie odkształcają się, co jest częstym problemem w przypadku tradycyjnych tarasów drewnianych.
Uszkodzenia mechaniczne – Kompozytowe deski są odporne na zarysowania, ścieranie oraz inne uszkodzenia mechaniczne, co sprawia, że są idealne do intensywnego użytkowania, np. w miejscach publicznych czy na tarasach przydomowych z dużą liczbą gości.
Jednym z najważniejszych aspektów, które czynią tarasy kompozytowe bardziej przyjaznymi środowisku w porównaniu do drewna, jest fakt, że nie wymagają one regularnej impregnacji, malowania czy lakierowania. Tradycyjne tarasy drewniane muszą być co kilka lat poddawane pracom konserwacyjnym, które obejmują:
Impregnację – Aby zabezpieczyć drewno przed wilgocią, grzybami czy szkodnikami, konieczne jest stosowanie chemicznych impregnatów, które mogą być szkodliwe dla środowiska.
Malowanie i lakierowanie – Drewniane tarasy często wymagają regularnego odnawiania powłoki lakierniczej, co wiąże się z użyciem farb, lakierów i rozpuszczalników, które mogą emitować lotne związki organiczne (LZO) do atmosfery.
W przypadku tarasów kompozytowych te prace są zbędne. Deski kompozytowe zachowują swój kolor i strukturę przez wiele lat bez konieczności stosowania dodatkowych środków chemicznych. To nie tylko oszczędność czasu i pieniędzy, ale także zmniejszenie zużycia szkodliwych substancji, które mogą negatywnie wpływać na środowisko.
Kolejną zaletą tarasów kompozytowych jest ich łatwość utrzymania w czystości. W przeciwieństwie do drewna, które może wchłaniać brud, tłuszcze czy plamy z napojów, deski kompozytowe są odporne na zabrudzenia i łatwe do czyszczenia. Wystarczy regularne mycie wodą z mydłem lub łagodnym detergentem, aby przywrócić im pierwotny wygląd. Dzięki temu:
Zmniejsza się zużycie wody – W porównaniu do drewnianych tarasów, które często wymagają intensywnego czyszczenia z użyciem dużej ilości wody, kompozytowe deski są mniej wymagające.
Ogranicza się użycie chemicznych środków czyszczących – W przypadku tarasów kompozytowych rzadko konieczne jest stosowanie agresywnych chemikaliów do usuwania plam czy zabrudzeń.
Trwałość tarasów kompozytowych przekłada się również na ich ekologiczność. Dzięki temu, że deski kompozytowe mogą służyć przez wiele lat bez konieczności wymiany, zmniejsza się ilość odpadów generowanych przez zużyte materiały budowlane. W przypadku drewnianych tarasów, które wymagają regularnej wymiany lub napraw, ilość odpadów może być znacznie większa.
Ponadto, długowieczność tarasów kompozytowych oznacza mniejsze zapotrzebowanie na nowe surowce. W przypadku drewna konieczne jest ciągłe pozyskiwanie nowych materiałów, co może prowadzić do nadmiernej eksploatacji lasów. W przypadku kompozytów, zwłaszcza tych produkowanych z surowców wtórnych, zużycie zasobów naturalnych jest ograniczone.
Jednym z kluczowych aspektów ekologii jest możliwość ponownego przetwarzania materiałów. W teorii deski kompozytowe nadają się do recyklingu, ale w praktyce ich ponowne wykorzystanie jest ograniczone. Połączenie drewna i plastiku utrudnia separację tych materiałów, co sprawia, że recykling jest kosztowny i mało efektywny. W efekcie większość zużytych desek kończy na wysypiskach lub jest spalana, co generuje emisję szkodliwych substancji.
W kontekście ekologii warto porównać deski kompozytowe z innymi materiałami:
Drewno – naturalny, biodegradowalny materiał, ale wymaga regularnej konserwacji i może prowadzić do wycinki lasów.
Plastik – długowieczny, ale szkodliwy dla środowiska ze względu na trudności w recyklingu i degradacji.
Kompozyt – kompromis pomiędzy trwałością a możliwością ponownego przetworzenia, ale z wyzwaniami w recyklingu.
Jak wspomniano we wstępie, ekologiczność danego materiału zależy od procesu jego produkcji i biodegradowalności. Deski kompozytowe składają się głównie z tworzywa sztucznego, którego rozkład zajmuje kilkaset lat. Z drugiej strony zawierają domieszkę drewna, co sprawia, że po zużyciu mogą być przerobione na nowe deski (downcykling). Poza tym kompozyt jest znacznie trwalszy niż drewno, dlatego posłuży przez wiele lat, a to oznacza, że nie trzeba będzie go często wymieniać. Wyprodukowanie desek kompozytowych generuje mniej zanieczyszczeń niż pozyskanie i obróbka drewna. Tarasy kompozytowe mają zarówno zalety, jak i wady z perspektywy ekologii. Z jednej strony, ich produkcja wiąże się ze znacznym zużyciem energii i surowców, a także z emisją szkodliwych substancji, co może negatywnie wpływać na środowisko. Z drugiej strony, w trakcie użytkowania okazują się bardziej przyjazne dla środowiska niż tradycyjne drewno, głównie ze względu na swoją trwałość, odporność na warunki atmosferyczne oraz brak konieczności regularnej konserwacji, która wymaga użycia chemikaliów.
Jednym z głównych wyzwań pozostaje jednak kwestia recyklingu i końcowej utylizacji materiału. Mieszanka drewna i tworzyw sztucznych, z której wykonane są deski kompozytowe, może być trudna do przetworzenia, co stwarza problemy związane z gospodarką odpadami.
Ostatecznie, wybór między tarasami kompozytowymi a innymi opcjami powinien być świadomą decyzją, uwzględniającą nie tylko koszty finansowe, ale także rzeczywisty wpływ na środowisko na każdym etapie – od produkcji, przez użytkowanie, aż po utylizację. Kluczowe jest również zwrócenie uwagi na pochodzenie surowców, procesy produkcyjne oraz możliwości recyklingu oferowane przez producentów.
+48 739 92 10 91 
biuro@tarasolandia.pl 
Formualrz